M.Bagheri
مدیر کل تالار
مدیریت کل تالار
اواخر شهريور كه فرا مي رسد، نوستالژي مدرسه رفتن در ذهن بسياري از ما نقش مي بندد، بويژه ترانه ها و سرودهايي كه هنوز در گوش مان نجوا مي كنند: از بوي ماه مهر / بوي ماه مهربان گرفته تا همشاگردي سلام... كه بخشي از حافظه تاريخي بچه هاي امروز و ديروز را رقم زده اند.شعرهايي كه ردپاي شاعران مطرحي همچون مصطفي رحماندوست را هم مي توان در سرايش آنها پيدا كرد. اما اين تنها يك طرف سكه شعر و مدرسه است و روي ديگر آن استعدادهاي ادبي خود دانش آموزان قرار دارد. كم نيستند شاعران مطرح و شناخته شده اي كه نخستين جرقه هاي هنري و ادبي آنها در دوران دانش آموزي مورد توجه پيشكسوتان و منتقدان ادبي كشور قرار گرفته و گاه حتي به قول پرويز بيگي حبيب آبادي، آثارشان غيرمنتظره بوده است.
اميني مي گويد: متاسفانه آموزش و پرورش و كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان به عنوان متوليان اصلي اين حوزه تعريف مشخصي از شعر دانش آموزي و جايگاه آن ارائه نكرده اند.
او ادامه مي دهد: در ميان بچه هايي كه در دوران نوجواني به شعر گرايش پيدا مي كنند، چندين گروه را مي توان مشخص كرد مثلا برخي به دليل تخليه رواني و عاطفي دست به قلم مي برند و عده اي ديگر براي مطرح شدن در مدرسه و جمع هاي خانوادگي و دوستانه سطرهايي را آگاهانه و ناآگاهانه به نگارش در مي آورند اما نمي توان انكار كرد كه در اين ميان دانش آموزاني هستند كه شاعرانه مي انديشند و شاعرانه به جهان نگاه مي كنند.
همين گروه آخر نقطه اشتراك صحبت هاي اميني و بيگي حبيب آبادي هستند؛ دانش آموزاني كه با انديشه و نگاه شاعرانه فراتر از سن و سال خود به خلق آثار مي پردازند و بايد توسط مديران و معلم ها مورد توجه قرار بگيرند.
سودابه اميني بيان مي كند: با آموزش صحيح مي توان درك جامعه دانش آموزي را از ادبيات بالا ببريم و به پرورش آنها كمك كنيم.
او تاكيد مي كند: همه بچه ها شاعر نيستند و تنها عده خاصي هستند كه قريحه شاعرانه دارند و آن را پيدا مي كنند. يافتن اين قريحه، خود يك هنر است و پرورش دادن آن هنري ديگر. اما يكي از مشكلات شعر دانش آموزي اين است كه مربيان و معلمان، زمينه سازي مناسبي براي رشد و پرورش اين خلاقيت ها و استعدادها انجام نمي دهند.
بيگي حبيب آبادي هم در همين خصوص مي گويد: نگاه هاي خوب، دقيق و شاعرانه شاعران نوجوان و دانش آموز همواره براي من غيرمنتظره بوده و اين اتفاق نشان دهنده توفيقي است كه نسل جوان در حوزه شعر به دست آورده است.
شاعر ياران چه غريبانه معتقد است: اين كه دانش آموزاني در سنين نوجواني و جواني مي توانند چنين گام هاي محكمي در حوزه شعر بردارند و بيشتر تمايل به شعر كلاسيك هم داشته باشند، نشان دهنده آينده بسيار روشني است كه در انتظار شعر كشورمان است.
محقق مي گويد: شعر دانش آموزي در اين 2دهه به شعر كلاسيك گرايش بيشتري داشته است و ما كمتر قالب هاي نيمايي و سپيد را در آن مي بينيم.
دليل اين رويكرد را هم از زبان جواد محقق بخوانيد كه مي گويد: علت گرايش دانش آموزان به شعر كلاسيك، نوع آموزه هايي بوده كه در ادبيات رسمي وجود داشته و در مدارس درباره آن بحث مي شده است.
اين شاعر كشورمان با اشاره به اين كه دانش آموزان بيشترين زمان خود را در مدارس مي گذرانند، مي افزايد: آموزش و پرورش بيشترين مسووليت را در خصوص شعر دانش آموزي به عهده دارد و مي توانند بيشترين كارايي و بازدهي را در اين خصوص داشته باشند.
عباس محمدي، شاعر جوان كشورمان كه سال گذشته داوري كنگره شعر دانش آموزي را به عهده داشت، آخرين نفري است كه ديدگاه هايش را در ارتباط با شعر دانش آموزي جويا مي شويم.
او شعر دانش آموزان را به سطوح مختلفي تقسيم بندي مي كند و مي گويد: برخي واقعا باعث تعجب و شگفتي مي شوند و البته برخي از آثار هم كاملا بيانگر اين است كه اين شعر را يك شاعر مبتدي گفته كه در آغاز راه است.
محمدي به برپايي المپيادهاي شيمي، فيزيك، رياضي، زيست شناسي و... اشاره مي كند و مي گويد: در طول 12 سال تحصيلم من نام المپياد ادبي را نشنيده ام.
به نظرم بخش پرورشي آموزش و پرورش و استعداديابي بايد فكري اساسي براي شعر كند تا ما هر سال تنها شاهد شعارهاي خوب در اين زمينه نباشيم.
فقدان تعريف و جايگاه
هرچند آن طور كه سودابه اميني، شاعر و منتقد مي گويد، از سال هاي دور، كنگره هاي شعر در آموزش و پرورش برگزار مي شود، اما هنوز تعريف و جايگاه مشخصي براي شعر دانش آموزي در كشورمان وجود ندارد.اميني مي گويد: متاسفانه آموزش و پرورش و كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان به عنوان متوليان اصلي اين حوزه تعريف مشخصي از شعر دانش آموزي و جايگاه آن ارائه نكرده اند.
او ادامه مي دهد: در ميان بچه هايي كه در دوران نوجواني به شعر گرايش پيدا مي كنند، چندين گروه را مي توان مشخص كرد مثلا برخي به دليل تخليه رواني و عاطفي دست به قلم مي برند و عده اي ديگر براي مطرح شدن در مدرسه و جمع هاي خانوادگي و دوستانه سطرهايي را آگاهانه و ناآگاهانه به نگارش در مي آورند اما نمي توان انكار كرد كه در اين ميان دانش آموزاني هستند كه شاعرانه مي انديشند و شاعرانه به جهان نگاه مي كنند.
همين گروه آخر نقطه اشتراك صحبت هاي اميني و بيگي حبيب آبادي هستند؛ دانش آموزاني كه با انديشه و نگاه شاعرانه فراتر از سن و سال خود به خلق آثار مي پردازند و بايد توسط مديران و معلم ها مورد توجه قرار بگيرند.
سودابه اميني بيان مي كند: با آموزش صحيح مي توان درك جامعه دانش آموزي را از ادبيات بالا ببريم و به پرورش آنها كمك كنيم.
او تاكيد مي كند: همه بچه ها شاعر نيستند و تنها عده خاصي هستند كه قريحه شاعرانه دارند و آن را پيدا مي كنند. يافتن اين قريحه، خود يك هنر است و پرورش دادن آن هنري ديگر. اما يكي از مشكلات شعر دانش آموزي اين است كه مربيان و معلمان، زمينه سازي مناسبي براي رشد و پرورش اين خلاقيت ها و استعدادها انجام نمي دهند.
بيگي حبيب آبادي هم در همين خصوص مي گويد: نگاه هاي خوب، دقيق و شاعرانه شاعران نوجوان و دانش آموز همواره براي من غيرمنتظره بوده و اين اتفاق نشان دهنده توفيقي است كه نسل جوان در حوزه شعر به دست آورده است.
محقق: شعر دانش آموزي در اين دو دهه به شعر كلاسيك گرايش بيشتري داشته است و ما كمتر قالب هاي نيمايي و سپيد را در آن مي بينيم. علت گرايش دانش آموزان به شعر كلاسيك، نوع آموزه هايي بوده كه در ادبيات رسمي وجود داشته است
بيگي ادامه مي دهد: اين استعدادها ضرورت توجه جدي تر به موضوع شعر و ادبيات در مدارس و نظام آموزشي كشورمان را بيشتر نمايان مي كنند.شاعر ياران چه غريبانه معتقد است: اين كه دانش آموزاني در سنين نوجواني و جواني مي توانند چنين گام هاي محكمي در حوزه شعر بردارند و بيشتر تمايل به شعر كلاسيك هم داشته باشند، نشان دهنده آينده بسيار روشني است كه در انتظار شعر كشورمان است.
تمايل به شعر كلاسيك
اما تمايل دانش آموزان به شعر كلاسيك كه مورد اشاره بيگي قرار مي گيرد، باعث مي شود تا ديدگاه جواد محقق را هم به عنوان يك شاعر كودك و نوجوان و كسي كه سال ها در مجلات رشد دانش آموزان مسووليت هاي مختلفي را به عهده داشته است، جويا شويم.محقق مي گويد: شعر دانش آموزي در اين 2دهه به شعر كلاسيك گرايش بيشتري داشته است و ما كمتر قالب هاي نيمايي و سپيد را در آن مي بينيم.
دليل اين رويكرد را هم از زبان جواد محقق بخوانيد كه مي گويد: علت گرايش دانش آموزان به شعر كلاسيك، نوع آموزه هايي بوده كه در ادبيات رسمي وجود داشته و در مدارس درباره آن بحث مي شده است.
اين شاعر كشورمان با اشاره به اين كه دانش آموزان بيشترين زمان خود را در مدارس مي گذرانند، مي افزايد: آموزش و پرورش بيشترين مسووليت را در خصوص شعر دانش آموزي به عهده دارد و مي توانند بيشترين كارايي و بازدهي را در اين خصوص داشته باشند.
زنگ شعرخواني
سودابه اميني هم براي بهتر شدن اوضاع شعر در مدرسه پيشنهاد ايجاد زنگ شعرخواني را مطرح مي كند و مي گويد: در اين زمان دانش آموزان مي توانند شعرهاي خود را بخوانند يا حداقل درست خواني شعر را بياموزند و معاني را كشف كنند، كاري كه در زمان زنگ ادبيات رخ نمي دهد.عباس محمدي، شاعر جوان كشورمان كه سال گذشته داوري كنگره شعر دانش آموزي را به عهده داشت، آخرين نفري است كه ديدگاه هايش را در ارتباط با شعر دانش آموزي جويا مي شويم.
او شعر دانش آموزان را به سطوح مختلفي تقسيم بندي مي كند و مي گويد: برخي واقعا باعث تعجب و شگفتي مي شوند و البته برخي از آثار هم كاملا بيانگر اين است كه اين شعر را يك شاعر مبتدي گفته كه در آغاز راه است.
محمدي به برپايي المپيادهاي شيمي، فيزيك، رياضي، زيست شناسي و... اشاره مي كند و مي گويد: در طول 12 سال تحصيلم من نام المپياد ادبي را نشنيده ام.
به نظرم بخش پرورشي آموزش و پرورش و استعداديابي بايد فكري اساسي براي شعر كند تا ما هر سال تنها شاهد شعارهاي خوب در اين زمينه نباشيم.
بامداد محمدي
جام جم
منبع : http://www.jamejamonline.ir/newstext.aspx?newsnum=100854791541جام جم