senda
Just Music
مدیر بازنشسته
خالتور به معنی مجلسگرمکن، اهل رقص و آواز روحوضی است.
به موزیسینهایی که در مجالس عروسی و طرب با آهنگهای خود به اصطلاح مجلس گرم کرده و در برابر آن پول دریافت میکنند، میگویند. که بعدها حتی به آدمهای جلف و امثال آنها نیز این واژه نسبت داده میشد. مثال: چه موزیک خالتوری! (موزیک مسخرهای که فقط بدرد مجلسگرمکردن و مراسم عروسی میخورد) یا: تو چقدر خالتوری!
گویا ریشه این کلمه به شهر نو برمیگردد. ظاهرا یکی از روسای آنجا اسمش توران و معروف به خالهتوران بوده. این خاله توران مجلسگرمکن بوده و اهل رقص و آواز روحوضی. در آن زمان سایر مردم هم وقتی به مجلسی میرفتند و موسیقی روحوضی میخواستند میگفتند خاله تورانی بخون! یا آهنگ خالهتورانی بخون! و این به خالهتوری! خالتوری! و خالتور تبدیل شد!
ریشه واقعی این واژه به زمانی باز میگردد که در مجالس و میهمانیهای زنانه مجبور به استفاده از مطربهای مرد بودهاند. در این موارد مطربها یا با چشم بسته مینواختند یا میان آنان و میهمانان که اغلب مشغول رقص بودند پردهای از تور میکشیدند. گهگاه پیش میآمد که این افراد حین نواختن ساز از روزنههایی که به واسطه نخ کش شدن توری پدید میآمد سمت مقابل را نیز دید میزدند. از این رو موسیقی آنان به موسیقی خالتوری مشهور شده است.
وجه تسمیه
خالتور از واژهی روسیِ «خالتورا» (халтура)، به معنیِ «کار بیارزش»، «کارِ (هنری یا ادبیِ) با کیفیتِ پایین»، «کارِ سرِهمبندیشده»، «آشغال» و «بُنجُل»، اصطلاحی است که در ایران دو معنیِ متفاوت، در محیط موسیقیِ رسمی و محیط موسیقیِ مطربی، دارد.به موزیسینهایی که در مجالس عروسی و طرب با آهنگهای خود به اصطلاح مجلس گرم کرده و در برابر آن پول دریافت میکنند، میگویند. که بعدها حتی به آدمهای جلف و امثال آنها نیز این واژه نسبت داده میشد. مثال: چه موزیک خالتوری! (موزیک مسخرهای که فقط بدرد مجلسگرمکردن و مراسم عروسی میخورد) یا: تو چقدر خالتوری!
گویا ریشه این کلمه به شهر نو برمیگردد. ظاهرا یکی از روسای آنجا اسمش توران و معروف به خالهتوران بوده. این خاله توران مجلسگرمکن بوده و اهل رقص و آواز روحوضی. در آن زمان سایر مردم هم وقتی به مجلسی میرفتند و موسیقی روحوضی میخواستند میگفتند خاله تورانی بخون! یا آهنگ خالهتورانی بخون! و این به خالهتوری! خالتوری! و خالتور تبدیل شد!
در موسیقی
خالتوری به معنای موسیقی فی البداهه هم میتواند باشد. وقتی نوازنده یا نوازندگانی بدون قرار و تمرین قبلی، بدیهه نوازی میکنند، کارشان را موسیقی خالتوری گویند. اگر این کلمه از خاله تورانی آمده باشد، بسیار جالب توجه است.ریشه واقعی این واژه به زمانی باز میگردد که در مجالس و میهمانیهای زنانه مجبور به استفاده از مطربهای مرد بودهاند. در این موارد مطربها یا با چشم بسته مینواختند یا میان آنان و میهمانان که اغلب مشغول رقص بودند پردهای از تور میکشیدند. گهگاه پیش میآمد که این افراد حین نواختن ساز از روزنههایی که به واسطه نخ کش شدن توری پدید میآمد سمت مقابل را نیز دید میزدند. از این رو موسیقی آنان به موسیقی خالتوری مشهور شده است.