M.Bagheri
مدیر کل تالار
مدیریت کل تالار
پرشین بکس :
روز درختكاري يكي از آن روزهاي به ياد ماندني سال است كه به بهانه احترام به نقش ارزشمند درختان در زندگي بشر، افراد مختلف جامعه به كاشتن نهالي سبز تشويق مي شوند. اين روز مختص به ايران نيست. نخستين بار جوليوس استرلينگ مورتون آمريكايي سال ۱۸۷۲ (1251 هجري شمسي) پيشنهاد داد تا در يك روز خاص در پايان زمستان، مردم براي كاشت درخت فراخوانده شوند.
اين پيشنهاد در طول زمان با استقبال گسترده اي مواجه شد، به طوري كه در حال حاضر بسياري از كشورهاي جهان با توجه به شرايط آب و هوايي شان يكي از روزهاي پاياني زمستان يا روزهاي نخست بهار را به اين روز اختصاص داده اند.
شايد اولين دليل ذهني تك تك افرادي كه در اين روز نهالي مي كارند ضرورت وجود درختان به عنوان عناصري زيبا و خوش منظره باشد اما در كنار زيبايي هايي كه وجود درختان به منظره اطراف ما مي بخشد نبايد از نقش هاي مختلف و ارزشمند اين موجودات سبز كه در بسياري از منابع از آنها به عنوان ريه هاي زمين يا دشده غافل بود.
ريزگردها كه اين روزها به مشكل شهرهاي جنوبي ايران تبديل شده ، ارمغان بادهايي است كه از اطراف مي وزد. اما جالب است بدانيد درختان در جلوگيري و كاهش اين نوع آلودگي ها نقش اساسي دارند.
به طور مثال يك درخت صد ساله راش با 2.5 تن وزن (وزن چوب خشك) در طول عمر خود 12.5 ميليون متر مكعب گاز كربنيك هوا را جذب مي كند و ذرات ريز موجود در هواي اطراف خود را تصفيه مي نمايد.
كاهش آلاينده هاي محيطي به كمك درختان به همين جا ختم نمي شود زيرا همگام با شانه كردن گرد و غبار هوا، درختان مقدار زيادي از باكتري ها و ميكروب هاي معلق در هوا را در ميان شاخ و برگ خود نگه مي دارند.
به همين دليل هم گفته مي شود مقدار باكتري هاي موجود در هواي جنگل به مراتب كمتر از مناطق غيرجنگلي است.
در حالي كه آلودگي هواي كلانشهرهايي مانند تهران مدت هاست زندگي ساكنانشان را تيره و تار كرده، ولي بسياري از شهروندان جنجال وهياهوي اطراف خود را آگاهانه يا از روي عادت ناديده گرفته و آن را جزئي تفكيك ناپذير از زندگي شهري مي دانند.
اما دانشمندان ثابت كرده اند درختان و درختچه ها مي توانند در كاهش همين آلودگي هاي صوتي هم مؤثر باشند.
البته توانايي كاهش صدا در درختان و درختچه هاي مختلف برحسب اندازه برگ، تراكم شاخ و برگ، نوع و بلندي آنها متفاوت است اما بررسي ها نشان مي دهد درختان و به طوركلي فضاي سبزحاشيه خيابان ها اثركاهندگي بيشتري نسبت به ديوارهاي صداگير پيش ساخته و مصالح ساختماني دارند.
نكته جالب اينجاست كه درختان حتي زماني كه نتوانند اثر قابل ملاحظه اي بر تقليل همه صدا ها داشته باشند مي توانند ازطريق اصلاح بهبود شرايط آب و هوايي و پخش و در هم شكستن صدا به كمك چرمي بودن برگ ها، خمش پذيري شاخه ها و... در جذب صداهاي محيطي ناخوشايند موثر واقع شوند.
طي بررسي هاي به عمل آمده توسط محققان آلماني، يك هكتار از فضاي سبز كه حدوداً ۲۰۰ درخت در آن كاشته شده باشد تا ۶۸ تن از گرد و غبار را در هر نوبت بارندگي جذب مي كند.
از طرف ديگر در حالي كه افزايش اكسيژن موجود در هوا به كمك درختان هم كاملا به تاييد رسيده است گفته مي شود درختاني مانند گردو، كاج، نراد، بلوط، فندق، سروكوهي، اكاليپتوس، بيد، افراو زبان گنجشك از خود ماده اي به نام فيتونسيد در فضا رها مي كنند كه براي بسياري از باكتري ها و قارچ هاي تك سلولي و برخي از حشرات ريز اثر كشندگي دارد. همچنين تحقيقات نشان مي دهد كه اين مواد برخلاف حشرات و باكتري ها بر روي انسان اثر مثبتي دارند.
متخصصان در توصيف ويژگي اين مواد مي گويند: مغز انسان از دو نيمكره چپ و راست تشكيل شده است. نيمكره راست در تنظيم احساس غريزي و طبيعي انسان مانند احساس محبت، خواب و نيازهاي ديگر طبيعي نقش دارد. در حالي كه نيمكره چپ، وظيفه به نظم كشيدن كارهاي مكانيكي انسان مانند تنظيم وقت و سروقت حاضر بودن را به عهده دارد.
اين درحالي است كه انسان شهرنشين به دليل درگيري در كارهاي روزمره و شرايط محيط زيست شهري به مراتب كار بيشتري از نيمكره چپ خود مي كشد كه اين امر موجب اختلال بين دو نيمكره مغز و در نتيجه عملكرد طبيعي مغز انسان مي شود.
در چنين شرايطي درختان با رهاسازي فيتونسيدها مي توانند تعادل بين دو نيمكره مغز را بخوبي برقرار ساخته و حالتي طبيعي و آرام بخش را به ارمغان بياورند.
كاهش تشعشات مضر خورشيد، مبارزه با فرسايش و حفظ و توليد خاك، جلوگيري از رانش زمين ، توليد مواد دارويي و صنعتي و ده ها ويژگي ديگر را مي توان به درختان نسبت داد. از جمله اين كه درختان با تعريق و تعرق خود نقش حساسي در كاهش دما و افزايش رطوبت نسبي هوا ايفا مي كنند.
به طوري كه بررسي ها نشان مي دهد دماي يك هكتار فضاي سبز در فصول گرم سال در حدود پنج درجه كمتر از فضاي مجاور بدون پوشش گياهي است.
به همين ترتيب رطوبت نسبي يك فضاي سبز تا ۱۱ درصد بيش از محيط هاي اطراف اندازه گيري شده است. همه اين ويژگي ها باعث مي شوند تا اگر ما هم به بهانه روز درختكاري نهالي مي كاريم فراموش نكنيم كه درخت فقط سبزي و زيبايي نيست.
درخت جانداري است كه موجودات ديگر از جمله انسان در سايه آن مي توانند بهتر و سالم تر زندگي كنند.
منبع : جام جم
روز درختكاري يكي از آن روزهاي به ياد ماندني سال است كه به بهانه احترام به نقش ارزشمند درختان در زندگي بشر، افراد مختلف جامعه به كاشتن نهالي سبز تشويق مي شوند. اين روز مختص به ايران نيست. نخستين بار جوليوس استرلينگ مورتون آمريكايي سال ۱۸۷۲ (1251 هجري شمسي) پيشنهاد داد تا در يك روز خاص در پايان زمستان، مردم براي كاشت درخت فراخوانده شوند.
اين پيشنهاد در طول زمان با استقبال گسترده اي مواجه شد، به طوري كه در حال حاضر بسياري از كشورهاي جهان با توجه به شرايط آب و هوايي شان يكي از روزهاي پاياني زمستان يا روزهاي نخست بهار را به اين روز اختصاص داده اند.
شايد اولين دليل ذهني تك تك افرادي كه در اين روز نهالي مي كارند ضرورت وجود درختان به عنوان عناصري زيبا و خوش منظره باشد اما در كنار زيبايي هايي كه وجود درختان به منظره اطراف ما مي بخشد نبايد از نقش هاي مختلف و ارزشمند اين موجودات سبز كه در بسياري از منابع از آنها به عنوان ريه هاي زمين يا دشده غافل بود.
كاهش آلودگي هاي شهري در سايه درختان
اين روزها آلودگي هوا تنها به شهرهاي بزرگ محدود نمي شود و مناطق ديگرهم بر اثر حركت و جابجايي گرد و غبار و ريز گردها با درجات مختلفي از اين نوع آلودگي دست به گريبان است. ريزگردها كه اين روزها به مشكل شهرهاي جنوبي ايران تبديل شده ، ارمغان بادهايي است كه از اطراف مي وزد. اما جالب است بدانيد درختان در جلوگيري و كاهش اين نوع آلودگي ها نقش اساسي دارند.
به طور مثال يك درخت صد ساله راش با 2.5 تن وزن (وزن چوب خشك) در طول عمر خود 12.5 ميليون متر مكعب گاز كربنيك هوا را جذب مي كند و ذرات ريز موجود در هواي اطراف خود را تصفيه مي نمايد.
كاهش آلاينده هاي محيطي به كمك درختان به همين جا ختم نمي شود زيرا همگام با شانه كردن گرد و غبار هوا، درختان مقدار زيادي از باكتري ها و ميكروب هاي معلق در هوا را در ميان شاخ و برگ خود نگه مي دارند.
به همين دليل هم گفته مي شود مقدار باكتري هاي موجود در هواي جنگل به مراتب كمتر از مناطق غيرجنگلي است.
در حالي كه آلودگي هواي كلانشهرهايي مانند تهران مدت هاست زندگي ساكنانشان را تيره و تار كرده، ولي بسياري از شهروندان جنجال وهياهوي اطراف خود را آگاهانه يا از روي عادت ناديده گرفته و آن را جزئي تفكيك ناپذير از زندگي شهري مي دانند.
اما دانشمندان ثابت كرده اند درختان و درختچه ها مي توانند در كاهش همين آلودگي هاي صوتي هم مؤثر باشند.
البته توانايي كاهش صدا در درختان و درختچه هاي مختلف برحسب اندازه برگ، تراكم شاخ و برگ، نوع و بلندي آنها متفاوت است اما بررسي ها نشان مي دهد درختان و به طوركلي فضاي سبزحاشيه خيابان ها اثركاهندگي بيشتري نسبت به ديوارهاي صداگير پيش ساخته و مصالح ساختماني دارند.
نكته جالب اينجاست كه درختان حتي زماني كه نتوانند اثر قابل ملاحظه اي بر تقليل همه صدا ها داشته باشند مي توانند ازطريق اصلاح بهبود شرايط آب و هوايي و پخش و در هم شكستن صدا به كمك چرمي بودن برگ ها، خمش پذيري شاخه ها و... در جذب صداهاي محيطي ناخوشايند موثر واقع شوند.
درخت فقط سبز نيست!
در كنار نقش كليدي درختان در جذب آلودگي هاي محيطي جالب است بدانيد درختان به دليل پراكندگي شاخ و برگ خود در تمام زوايا و سطوح، همچون يك گردگير عمل مي كنند. طي بررسي هاي به عمل آمده توسط محققان آلماني، يك هكتار از فضاي سبز كه حدوداً ۲۰۰ درخت در آن كاشته شده باشد تا ۶۸ تن از گرد و غبار را در هر نوبت بارندگي جذب مي كند.
از طرف ديگر در حالي كه افزايش اكسيژن موجود در هوا به كمك درختان هم كاملا به تاييد رسيده است گفته مي شود درختاني مانند گردو، كاج، نراد، بلوط، فندق، سروكوهي، اكاليپتوس، بيد، افراو زبان گنجشك از خود ماده اي به نام فيتونسيد در فضا رها مي كنند كه براي بسياري از باكتري ها و قارچ هاي تك سلولي و برخي از حشرات ريز اثر كشندگي دارد. همچنين تحقيقات نشان مي دهد كه اين مواد برخلاف حشرات و باكتري ها بر روي انسان اثر مثبتي دارند.
متخصصان در توصيف ويژگي اين مواد مي گويند: مغز انسان از دو نيمكره چپ و راست تشكيل شده است. نيمكره راست در تنظيم احساس غريزي و طبيعي انسان مانند احساس محبت، خواب و نيازهاي ديگر طبيعي نقش دارد. در حالي كه نيمكره چپ، وظيفه به نظم كشيدن كارهاي مكانيكي انسان مانند تنظيم وقت و سروقت حاضر بودن را به عهده دارد.
اين درحالي است كه انسان شهرنشين به دليل درگيري در كارهاي روزمره و شرايط محيط زيست شهري به مراتب كار بيشتري از نيمكره چپ خود مي كشد كه اين امر موجب اختلال بين دو نيمكره مغز و در نتيجه عملكرد طبيعي مغز انسان مي شود.
در چنين شرايطي درختان با رهاسازي فيتونسيدها مي توانند تعادل بين دو نيمكره مغز را بخوبي برقرار ساخته و حالتي طبيعي و آرام بخش را به ارمغان بياورند.
كاهش تشعشات مضر خورشيد، مبارزه با فرسايش و حفظ و توليد خاك، جلوگيري از رانش زمين ، توليد مواد دارويي و صنعتي و ده ها ويژگي ديگر را مي توان به درختان نسبت داد. از جمله اين كه درختان با تعريق و تعرق خود نقش حساسي در كاهش دما و افزايش رطوبت نسبي هوا ايفا مي كنند.
به طوري كه بررسي ها نشان مي دهد دماي يك هكتار فضاي سبز در فصول گرم سال در حدود پنج درجه كمتر از فضاي مجاور بدون پوشش گياهي است.
به همين ترتيب رطوبت نسبي يك فضاي سبز تا ۱۱ درصد بيش از محيط هاي اطراف اندازه گيري شده است. همه اين ويژگي ها باعث مي شوند تا اگر ما هم به بهانه روز درختكاري نهالي مي كاريم فراموش نكنيم كه درخت فقط سبزي و زيبايي نيست.
درخت جانداري است كه موجودات ديگر از جمله انسان در سايه آن مي توانند بهتر و سالم تر زندگي كنند.
منبع : جام جم