senda
Just Music
مدیر بازنشسته
ستگاه شور، از دستگاههای موسیقی ایران است. غالب آوازهایی که خواننده آموزش ندیده ایرانی میخواند و بیشتر آوازهای محلی از مناطق مختلف ایران در یکی از مایههای این دستگاه و یا گوشهها و دستگاههای مشتق شدهاز آن میگنجد، از این رو این دستگاه را مادر موسیقی ایرانی هم خواندهاند.
به لحاظ حسی طبق تعریف استادمجید کیانی دستگاه شور آغاز شب است و آوازهای آن ادامهی راه و این آغاز هستی و آفرینش است. تلاش است، جستجو است و طلب. (مقام طلب در هفت وادی عشق)
در میان دستگاههای ایرانی شور از همه گستردهتر است. زیرا هر یک از دستگاهها، دارای یک عده آوازها و الحان فرعیست ولی شور غیر از آوازهای فرعی دارای ملحقاتیاست که هر یک به تنهایی استقلال دارد. آوازهای مستقلی که جزء شور محسوب میشود و هر یک استقلال دارد از این قرار است: ابوعطا، بیات ترک، افشاری، بیات کرد و دشتی.
آواز بیات ترک در پردههای شور نواخته میشود و جزو ملحقات آن طبقه بندی میشود، ولی چون از نظر شنوایی حسی شبیه دستگاه ماهور ایجاد میکند، برخی قایل به طبقه بندی آن تحت دستگاه ماهور هستند. در مکتب آوازی اصفهان آواز بیات ترک در مشتقات دستگاه ماهور به حساب میآید اما در مکتب تهران، مایه بیات ترک را جزء دستگاه شور به حساب میآورند.
بستر صوتی شور
مایهها (متعلقات)
گام دستگاه شور به این صورت است : سه ربع پرده، سه ربع پرده، پرده، پرده، نیم پرده، پرده، پرده. یا با نمادگذاری عددی فواصل بر اساس ربع پرده در گام دستگاه شور چنین هستند: 4,4,3,3,4,4,2
اما بعضی نتها در این دستگاه کوک متغیر دارند. به طور مثال در شور سل که پرده بندی به این صورت است: سل، لا کرن، سی بمل، دو، ر، می بمل، فا، سل، از می کرن و ر کرن هم استفاده می شود.
گوشهها
گوشههای ردیفی این دستگاه عبارتاند از:
به لحاظ حسی طبق تعریف استادمجید کیانی دستگاه شور آغاز شب است و آوازهای آن ادامهی راه و این آغاز هستی و آفرینش است. تلاش است، جستجو است و طلب. (مقام طلب در هفت وادی عشق)
در میان دستگاههای ایرانی شور از همه گستردهتر است. زیرا هر یک از دستگاهها، دارای یک عده آوازها و الحان فرعیست ولی شور غیر از آوازهای فرعی دارای ملحقاتیاست که هر یک به تنهایی استقلال دارد. آوازهای مستقلی که جزء شور محسوب میشود و هر یک استقلال دارد از این قرار است: ابوعطا، بیات ترک، افشاری، بیات کرد و دشتی.
آواز بیات ترک در پردههای شور نواخته میشود و جزو ملحقات آن طبقه بندی میشود، ولی چون از نظر شنوایی حسی شبیه دستگاه ماهور ایجاد میکند، برخی قایل به طبقه بندی آن تحت دستگاه ماهور هستند. در مکتب آوازی اصفهان آواز بیات ترک در مشتقات دستگاه ماهور به حساب میآید اما در مکتب تهران، مایه بیات ترک را جزء دستگاه شور به حساب میآورند.
بستر صوتی شور
مایهها (متعلقات)
- آواز ابوعطا
- آواز دشتی (دشتستانی)
- آواز افشاری
- آواز بیات ترک - گاه بیات زند نیز برای اشاره به این آواز بکار برده شده
- آواز بیات کرد - کردِ بیات نیز گفته میشود
گام دستگاه شور به این صورت است : سه ربع پرده، سه ربع پرده، پرده، پرده، نیم پرده، پرده، پرده. یا با نمادگذاری عددی فواصل بر اساس ربع پرده در گام دستگاه شور چنین هستند: 4,4,3,3,4,4,2
اما بعضی نتها در این دستگاه کوک متغیر دارند. به طور مثال در شور سل که پرده بندی به این صورت است: سل، لا کرن، سی بمل، دو، ر، می بمل، فا، سل، از می کرن و ر کرن هم استفاده می شود.
گوشهها
گوشههای ردیفی این دستگاه عبارتاند از:
- درآمد اول
- درآمد دوم
- درآمد سوم: کرشمه
- درآمد چهارم: گوشهٔ رهاب
- درآمد پنجم: اوج
- درآمد ششم: ملانازی
- نغمهٔ اول
- نغمهٔ دوم
- رهاوی
- زیرکش سلمک
- ملانازی
- سلمک
- گلریز
- مجلسافروز
- عزال
- صفا
- بزرگ
- کوچک
- دوبیتی
- خارا
- قجر، فرود
- حزین
- شور پایین دسته
- گوشهٔ رهاب
- چهار گوشه
- نشیب و فراز
- مقدمهٔ گریلی
- رضوی، حزین، فرود
- شهناز
- قرجه
- شهناز کت (عاشقکش)
- رنگ اصول
- گریلی
- رنگ شهرآشوب